Raport Stowarzyszenia Aktywności Obywatelskiej Bona Fides, stworzony w ramach projektu „Transport zbiorowy w województwie śląskim dostępny dla osób z niepełnosprawnościami” sfinansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018–2030 PROO, przedstawia wyniki badania dostępności transportu publicznego w wybranych miejscowościach województwa śląskiego, przeprowadzonego od maja do września 2024 roku. Celem badania było sprawdzenie, na jakim etapie znajduje się dostępność transportu publicznego dla osób ze zróżnicowanymi potrzebami.
Badanie objęło transport kolejowy, tramwajowy, trolejbusowy oraz autobusowy, a przeprowadzono je w Częstochowie, Myszkowie, Zawierciu, Katowicach, Tychach, Lublińcu, Żywcu, Bielsku-Białej, Tarnowskich Górach oraz Jaworznie. Zbadano dostępność dwunastu przewoźników (ich pełna lista znajduje się w załączniku), przy czym pamiętano, że niektórzy organizatorzy nie są odpowiedzialni za infrastrukturę przystankową, która leży w gestii gmin, co nie pozwala na standaryzację w tym obszarze nawet w obrębie jednego organizatora.
Zespół badawczy składał się z trzech osób, w tym jednej z niepełnosprawnościami, co pozwoliło na uzyskanie szerszej perspektywy i uwzględnienie różnych potrzeb pasażerów. Badanie opierało się na metodzie obserwacji uczestniczącej i na wcześniej opracowanym narzędziu badawczym. W każdym z badanych miast oceniono co najmniej cztery przystanki, cztery pojazdy oraz wykonano co najmniej cztery przejazdy, z których każdy trwał przynajmniej sześć minut. Badania przeprowadzano w zróżnicowanych warunkach atmosferycznych.
Równolegle do oceny infrastruktury transportowej i taboru, badano także dostępność i użyteczność informacji pasażerskiej na stronach internetowych oraz w aplikacjach mobilnych organizatorów transportu. Testy te przeprowadzono przy pomocy komputera z systemem operacyjnym Windows 11, przy użyciu programów wspomagających dostępność, takich jak JAWS i NVDA, a także na smartfonie z systemem iOS 17, wyposażonym w technologie wspomagające, takie jak VoiceOver oraz Zoom.
